Cuộc gặp Trump - Putin có thể định đoạt số phận phe nổi dậy Syria

Tổng thống Trump phát biểu trước người ủng hộ hôm 25/6. Ảnh: AFP.

Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Helsinki, Phần Lan vào ngày 16/7 để bàn luận về một loạt vấn đề quan trọng. Mỹ sẽ kiêng một thỏa thuận với Nga để giải quyết cuộc xung đột Syria trong cuộc gặp này, động thái tuồng như sẽ đẩy phe nổi dậy Syria vào đường cùng, theo CNN .

Tổng thống Trump đã nhắc lại ý tưởng rút lực lượng Mỹ khỏi Syria trong cuộc gặp riêng với Vua Abdullah của Jordan tại Nhà Trắng hồi đầu tuần. Nguồn tin ngoại giao tiết lậu Tổng thống Mỹ tin rằng ông có thể đạt thỏa thuận với Nga về việc thành lập một khu vực riêng ở tây nam Syria, giúp Mỹ rút quân "nhanh nhất có thể".

Hồi tháng 3, Trump tuyên bố Mỹ sẽ sớm rút quân khỏi Syria, chỉ vài giờ sau khi Lầu Năm Góc nhấn mạnh sự cấp thiết của việc hiện diện quân sự ở quốc gia này. Tuy nhiên, các quan chức Lầu Năm Góc khi đó khẳng định Trump chưa đưa ra khung thời kì cụ thể và sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Syria sẽ tùy vào tình hình thực tế.

Tổng thống Trump tuồng như có ý định nêu lại vấn đề này với người đồng cấp Putin trong cuộc gặp vào tháng tới. Vấn đề Syria dự định chiếm một phần không nhỏ chương trình nghị sự giữa hai lãnh đạo.

Theo các nguồn tin trên, Trump sẽ để Nga hỗ trợ quân đội của Tổng thống Syria Bashar al-Assad chiếm lại khu vực dọc biên cương với Jordan, nơi phe nổi dậy Quân đội Syria Tự do (FSA) do Mỹ hậu thuẫn đang kiểm soát.

Quân đội Syria đang dồn lực lượng mở đợt tiến công lớn vào khu vực này nhằm giành lại lãnh thổ từ phe nổi dậy. Mỹ tuần trước gửi thông điệp đến FSA nêu rõ rằng họ không nên kỳ vọng vào sự tương trợ hỏa lực của Mỹ khi bị quân đội chính phủ Syria tấn công.

Theo các chuyên gia quân sự, nếu không có sự yểm trợ của không quân Mỹ, FSA sẽ nhanh chóng thất thế trước sức mạnh của không quân Nga và Syria và có nguy cơ bị xóa sổ hoàn toàn sau 6 năm chống lại Tổng thống Bashar al-Assad.

Với việc để Nga giúp quân đội Syria kiểm soát khu vực trên, Tổng thống Trump cho rằng có thể nhanh chóng rút quân Mỹ nếu các điều kiện một mực được đáp ứng. Đổi lại, Trump hy vọng Nga đảm bảo quân đội chính phủ Syria sẽ không hủy diệt lực lượng nổi dậy do Mỹ hậu thuẫn và cho phép họ tháo lui an toàn.

Tổng thống Mỹ cũng có thể trông chờ Nga thiết lập một vùng đệm hạn chế giao đấu ở tây bắc Syria, ngăn cản các lực lượng do Iran hậu thuẫn tiến vào khu vực này. Một nguồn tin ngoại giao giấu tên tiết lậu việc đẩy Iran khỏi Syria là trung tâm trong kế hoạch rút quân khỏi quốc gia này của Trump.

Tuy nhiên, ngay cả khi Putin đồng ý với đề xuất của Trump, vẫn có những lo ngại về khả năng đáp ứng các mục tiêu do Washington đặt ra. Việc giải quyết vấn đề tị nạn và để Tổng thống Assad tại vị cũng là vấn đề gây tranh cãi giữa hai nước.

Mong muốn rút quân khỏi Syria của Trump khiến các phe phái do Mỹ hậu thuẫn lo ngại, đặc biệt là Lực lượng Dân chủ Syria (SDF). Động thái này cũng có thể khiến quân đội chính phủ Syria, Iran và thi bằng lái a1 Thổ Nhĩ Kỳ mở các chiến dịch tiêu diệt phe đối nghịch bị Mỹ bỏ rơi, bình luận viên Ryan Browne của CNN nhận định .

Duy Sơn