Quá sức với thí sinh?
Trên đây là băn khoăn của một số càn Tổ Ngữ văn, thuộc hệ thống giáo dục Học mãi về đề thi Ngữ văn, kì thi THPT quốc gia 2018. Ở phần Đọc hiểu, theo các đay nghiến này, liệu có nên định hướng câu giải đáp bằng câu hỏi đóng, đề nghị này quá sức với phần nhiều thí sinh?
Cụ thể, trong câu 4 phần Đọc hiểu, đề ra như sau: “Theo anh/chị, quan điểm của tác giả trong hai dòng thơ: ta ca hát quá nhiều về tiềm lực/tiềm lực còn ngủ yên có còn ăn nhập với thực tế ngày nay không? Vì sao?”.
Thứ nhất , cách đặt vấn đề “có còn” trong câu hỏi là điểm mà chúng tôi cho rằng sẽ làm cho thí sinh bối rối, bởi hạng “có còn” ít nhiều mang tính định hướng đáp, đặt ra và chạm tới rất nhiều trằn trọc về thực trạng tiềm lực sơn hà trong thời đoạn bây giờ.
Bản thân mức “có còn” ít nhiều mang tính định hướng, hỏi nhưng ngầm định hướng ý đáp, trong khi đây là một câu hỏi mở. học trò có thể nhận ra ý nghĩa phủ định/phản biện với ý kiến của tác giả trong đoạn thơ “ta ca hát quá nhiều về tiềm lực…/tiềm lực còn ngủ yên”. Câu hỏi sẽ phát huy tính tích cực, chủ động của học trò trong tư duy, đúng thuộc tính câu hỏi mở nếu xóa bỏ từ “còn” trong câu hỏi.
Khi đó, học trò sẽ được phép thể hiện những nghĩ suy của mình một cách chủ động nhất mà không phải băn khoăn đến nhân tố “định hướng”.
Thứ hai, với học trò có quan tâm, chủ động trau dồi tri thức về sự phát triển kinh tế của đất nước, nhạy bén với vấn đề tiềm lực tổ quốc, các em hoàn toàn có thể hướng tới những bài luận đặt ra vấn đề về “thực trạng” trong tiềm lực - thực tại đánh thức tiềm lực, thậm chí là đề cập đến những vấn đề thời sự nhất của tổ quốc bây giờ.
Vậy, với tính định hướng của câu hỏi như đã phân tích trên, thí sinh hoàn toàn có thể phải cân nhắc, liệu đáp án có dung nạp, chấp nhận những bài viết sâu sắc với những ý kiến trái chiều của thí sinh hay không?
Thứ ba, trong đề bài, “t iềm lực” là khái niệm rộng không chỉ bao gồm nguồn tài nguyên thiên nhiên mà còn tiềm lực thuộc về con người, gắn liền với bối cảnh, không gian, thời kì của tác phẩm song song liên tưởng với bối cảnh hiện tại, đòi hỏi thí sinh phải có kiến thức tổng hợp mới có thể giải quyết triệt để vấn đề đặt ra.
Cụ thể như: Thực trạng bây chừ của đất nước là nguồn tài nguyên đã bị con người khẩn hoang cạn kiệt, còn đâu mà “ ngủ yên ” hoặc chỉ có con người mới cần phải đánh thức.
Hai nhà nước đã phát huy hiệu quả tiềm lực về con người là Nhật Bản hay Israel vẫn vươn lên giàu mạnh dù không sung túc về tài nguyên mà cốt tử dựa vào nguồn lực con người.
rốt cuộc, câu 1 phần làm văn với yêu cầu “biểu thị suy nghĩ về sứ mạng đánh thức tiềm lực đất nước” liệu có quá sức với thí sinh?
lên đường từ cách đặt vấn đề “ có còn” ở phần đọc hiểu khi khẩn hoang về chủ đề đánh thức tiềm lực nên ở phần làm văn khi yêu cầu học sinh mô tả nghĩ suy về “ sứ mạng” hoàn toàn có thể vấp phải cảm giác " bất khả thi " của thí sinh trước tình hình cụ thể đang hiện hữu của cuộc sống hiện tại khi mà: đất đai tự nhiên đang bị thu hẹp; môi trường ô nhiễm; rừng bị tàn phá; tài nguyên tự nhiên bị khai hoang quá độ …
Với đề nghị này của đề bài, có thể xuất hiện hai dạng bài của học trò: những bài viết biểu đạt bài học chung chung về nhiệm vụ, sứ mệnh cá nhân chủ nghĩa với đất nước và những bài làm chạm tới những vấn đề nhiều chiều trong thực trạng tiềm lực của đất nước.
Theo các đay đả này, một lần nữa, băn khoăn lại hướng tới độ mở của đáp án cho những bài làm của những học sinh có sự quan tâm, hiểu biết sâu sắc về thực trạng giang sơn, dám dũng cảm biểu lộ ý kiến của trí tuệ, lương tri và trách nhiệm.
Liệu rằng các em có dám viết theo đúng nghĩ suy của các em hay không hay lựa chọn cách viết an toàn bởi dù sao đây cũng là vấn đề của cả tầng lớp trong khi đây lại là một kì thi quan yếu nhất trong thế cuộc học trò?
Nhà thơ Nguyễn Duy đã đề cập đến vấn đề tiềm lực giang san từ những thập niên 80 của thế kỉ trước – thời gian trước khi tiến hành đổi mới nhưng mới chỉ dừng lại ở việc nói mà chưa có hành động.
Cho đến nay, sau bao nhiêu năm đổi mới, chúng ta đã làm, đánh thức, thậm chí khai khẩn tiềm năng nhưng đã và đang làm như thế nào và tiếp tục làm gì trong mai sau mới là vấn đề phải ngẫm nghĩ.
Câu 2, phần Nghị luận văn chương: Chưa đảm bảo tính logic
thường ngày, khi so sánh người ta hay dùng các hình ảnh, sự vật, sự việc vốn có nét tương đồng để đối chiếu. Như vậy, để thực hành được phép so sánh thì yếu tố đầu tiên phải có các hình ảnh so sánh trên cùng một hệ quy chiếu.
Trong Câu 2 - phần Làm văn, có đề nghị “phân tích sự đối chọi giữa vẻ đẹp của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa và cảnh bạo lực ở gia đình hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu). Từ đó, anh/chị hãy hệ trọng với sự đối chọi giữa cảnh phố huyện lúc đêm khuya và hình ảnh đoàn tàu (Hai đứa trẻ - Thạch Lam) ”, chúng ta thấy ở đây có sự thiếu logic khi sử dụng các hình ảnh đối nghịch nhưng không cùng hệ quy chiếu dẫn đến sự thiếu thuyết phục của đề thi.
So sánh trước nhất là hình ảnh về chiếc thuyền ngoài xa và cảnh bạo lực ở gia đình hàng chài trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu.
bình thường, người ta thường so sánh vẻ đẹp lung linh của chiếc ngoài xa và vẻ đẹp thực tiễn khi lại gần, nhưng ở đây, khởi hành từ dụng tâm của người ra đề nên chiếc thuyền ngoài xa (vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên) lại được đặt trong sự so sánh mang tính đối lập với cảnh bạo lực - một thực tế đau thương, một hình ảnh đáng đau xót về nạn bạo hành gia đình, đó là một cách so sánh hơi khiên cưỡng, khó cho học sinh khi khai triển các luận điểm.
"Sự so sánh thứ hai là hình ảnh đối nghịch của phố huyện lúc đêm khuya và hình ảnh đoàn tàu. đáng ra, cảnh phố huyện đêm khuya phải được đặt với “thế giới khác” của đoàn tàu đưa đến mới có ý đối lập. Chúng tôi muốn nói thêm một ý ở đây là: Mặc dù hình ảnh phố huyện nói chung và hình ảnh phố huyện lúc đêm khuya cho thấy một bức tranh cuộc sống lẩn quất, buồn tẻ của phố huyện thì hình ảnh đoàn tàu mỗi đêm đem đến sự liên can về một “thế giới khác” bởi đoàn tàu mang đến một cuộc sống náo nhiệt, tươi vui – khác hẳn bức tranh cuộc sống nhàn nhạt hàng ngày ở phố huyện.
Với câu hỏi này, người ra đề hoàn toàn có thể thay bằng cách bộc lộ logic khi yêu cầu thí sinh: Phân tích sự đối nghịch giữa vẻ đẹp của hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa và bức tranh hiện thực cuộc sống một gia đình hàng chài khi chiếc thuyền tới gần. Từ đó, anh/ chị hãy can dự với sự đối lập giữa thế giới của phố huyện lúc đêm khuya và "thế giới khác" mà đoàn tàu đem đến để nhận xét về cách nhìn hiện thực của hai tác giả thì ý hỏi sẽ rất trọn vẹn", một số xuân đường nhận định.
Mỹ Hà (ghi)
0 nhận xét Blogger 0 Facebook
Đăng nhận xét